جزئیات استقرار «دانش بنیانها» در اطراف دانشگاهها

معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی علوم تحقیقات و فناوری از مجوز شورای عالی معماری و شهرسازی برای استقرار شرکت های دانش بنیان در اطراف دانشگاه های کشور خبر داد.

مهدی پاکزاد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اقدام مشترک این شورا و شورای عالی شهرسازی و معماری در خصوص ایجاد «پهنه فناوری» گفت: از چند سال پیش تاکنون، شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور، پیرامون مکان های علمی و صنعتی، مثل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه امیرکبیر و … که دارای ظرفیت های خاص هستند، با عضویت و فعالیت هیات علمی و دانشجویان همان دانشگاه ها، ناحیه های نوآوری را شکل داده اند.
وی افزود: این موضوع در واقع موجب شکل گیری کلونی هایی شده که به واسطه فعالیتهای صنعتی، علمی و حتی فرهنگی این شرکتها، ارتقای سطح فرهنگ آن مناطق را در پی داشته و به نوعی، باعث رشد اقتصاد دانش بنیان بوده است.
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی عتف ادامه داد: با این وجود اما، ما با یک دغدغه و چالش روبه رو بودیم؛ چرا که از لحاظ قوانین و آیین نامه های شهرسازی، قانونا امکان شکل گیری و فعالیت شرکت های دانش بنیان از لحاظ مکانی، پیرامون دانشگاه ها وجود نداشت.
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی عتف گفت: شهرداری براساس ضوابط و قوانین، معمولاً بر چسبی را تحت عنوان کاربری به ساختمانها می زند. مثلاً؛ برچسب کاربری مسکونی، کاربری تجاری، کاربری اداری، کاربری ورزشی، کاربری فرهنگی و … به همین علت ما بر آن شدیم که برای قوام بخشیدن به فعالیت های شرکتها دانش بنیان مذاکرات را با شهرداری آغاز کنیم.

مدل جدید برای استقرار شرکتهای دانش بنیان / مجوز جدید شورای عالی معماری و شهرسازی
وی افزود: شاید در وهله نخست، چنین به ذهن برسد که ساده ترین و کوتاه ترین راه به این منظور، تعریف یک کاربری جدید متناسب با فعالیت شرکت های دانش بنیان باشد، اما واقعیت این است که در آن صورت کل ساختمان های آن مناطق باید تغییر کاربری می داد که بواسطه آن به نظر مشکل ما رفع می شد، ولی در مقابل، مشکلات عدیده و پیچیده ای را برای اهالی و ساکنین آن منطقه ایجاد می کرد.
پاکزاد ادامه داد: بنابراین ما با دوستان شورای عالی معماری و شهرسازی جلسات مفصل و متعددی را برگزار کردیم و نهایتاً پس از گذشت بیش از یک سال، مدلی را طراحی کردیم که هم مشکل شرکت های دانش بنیان را حل کند و هم اینکه بتواند جلوی دلال بازی و بروز مشکل برای اهالی و ساکنین مناطق را بگیرد.
وی گفت: بر این اساس قرار بر این شد تا یک شعاع مشخصی را حول هر یک از مراکز علمی و دانشگاهی تعریف کنیم که داخل دایره ای به این شعاع، شرکت‌های دانش بنیان بتوانند در هر ساختمانی با هر کاربری مستقر شوند.

امکان فعالیت شرکتهای دانش بنیان در کاربریهای مسکونی
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی عتف با اشاره به اینکه بر اساس این مدل، ما فقط یک کاربری تعریف نکردیم و گفتیم اگر شرکت دانش بنیان باشد، می تواند در کاربری مسکونی مستقر شود، گفت: البته این استقرار نباید به گونه ای باشد که الزامات کاربری مسکونی آن ساختمان را خدشه دار کند. به همین منظور مقرر شد، اگر یک ساختمان کاربری مسکونی دارد و یک شرکت دانش بنیان در یکی از واحدهای آن مشغول به کار شد، تمام واحدهای آن ساختمان نیز باید محل استقرار سایر شرکتهای دانش بنیان باشد، بدون اینکه مشکلی از سوی شهرداری برایشان ایجاد شود.
وی از چنین منطقه ای با شعاع مشخص شده با نام «پهنه فناوری» یاد کرد و اظهار داشت: این پهنه می تواند در اطراف دانشگاهها مثل؛ دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه صنعتی شریف و… با شعاع متفاوت؛ ۱۰۰ متر، ۲۰۰ یا… (بستگی به ظرفیتی که دارند) تعیین شود.

جزییات ایجاد پهنه های فناوری در شهرهای کوچک و بزرگ
پاکزاد گفت: از دانشگاه ها و مراکز علمی خواسته ایم که پیشنهادات خود را برای ایجاد پهنه فناوری به ما ارائه کنند و ما آن را در سیستمی که در دبیرخانه شورای عالی عتف تعریف شده، بررسی می کنیم. طبق تصمیمات گرفته شده، اگر پیشنهادی در خصوص دانشگاه ها و مراکز علمی شهرهای کوچک باشد، آن را به کمیسیون ماده ۵ آن شهر و اگر مربوط به دانشگاه های و مراکز علمی شهرهای بزرگ باشد، به شورای عالی معماری و شهرسازی ارجاع می دهیم و نهایتاً با صدور مصوبه از سوی این دو نهاد، شرکت های دانش بنیان می توانند مستقر شده و بدون هیچگونه محدودیت و مشکلی فعالیت خود را آغاز کنند.

جلوگیری از دلال بازی در ساختمان ها و اماکن پیرامون دانشگاه ها
وی یکی از تاثیرات مهم این طرح را جلوگیری از دلال بازی در ساختمان ها و اماکن پیرامون دانشگاه ها عنوان کرد و اظهار داشت: می دانیم که ارزش املاک با کاربری تجاری که عمدتاً محل اسقرار و فعالیت شرکت هاست، به مراتب بیشتر از املاک با کاربری مسکونی است. با توافق صورت گرفته برای ایجاد پهنه های فناور، قرار این شده است که هیچ ساختمانی به واسطه فعالیت شرکت های فناور، تغییر کاربری نخواهد داد، بلکه فقط مجوز فعالیت چنین شرکت هایی به آن ساختمان تعلق می گیرد.
پاکزاد گفت: با این کار، عملاً این اعتبار مربوط به شرکت دانش بنیان است که اجازه می دهد از آن ساختمان، استفاده ای بجز استفاده مسکونی صورت بگیرد. یعنی؛ هر زمان شرکت دانش بنیان از آنجا نقل مکان کند، آن مکان کماکان کاربری مسکونی دارد و اینطور نیست که اگر شرکت دانش بنیان برود، مالک بتواند آن محل را به یک شرکت تجاری واگذار کند. در واقع شرکت بنیان در هر کجای پهنه فناوری و در هر ساختمانی مستقر شود، در آن زمان، کاربری آن ساختمان متناسب با فعالیت این شرکت، تعریف می شود.

هدف شکل گیری شهرهای خلاق است
وی افزود: نکته مهم دیگر این آیین نامه، این است که طرح متعلق به کل کشور است و تصمیم داریم با این تغییر رویکرد سراسری، کمک کنیم تا کم کم، در حوالی دانشگاه های بزرگ کشور، شرکت دانش بنیان تاسیس و مستقر شوند که این امر، نهایتاً موجب شکل گیری شهرهای خلاق خواهد شد.